Chou-blanc? Chou-rave? Chou-navet? Chou-fleur? Chou-hæ?

Kålrot - kålrabi

Katedralen i Tongeren

Vi tar ikkje lett på stappe. Heimelaga potetstappe er veldig godt. Det som gjeld her er å bruka tilstrekkelege mengdar meierismør, mjølk, salt og pepar, og ei teskei dijonsennep, den hever smaken.
Nå handler det om om kålrotstappe. La det vera sagt med ein gong - her i huset er det pinnekjøt som gjeld julafta. Og pinnekjøtet greier vi å få inn i landet. Men kålrabien eller kålrota som skal bli til nydeleg gyllen kålrabistappe  - kor får vi den?
Carrefour ha reol på reol med dei lekraste grønsaker, mykje vi aldri ha sett før, men kålrabi har dei ikkje. Vi frykter at det kanskje går rett til dyrefor, men då seier mannen min som er odelsgut, at det er då ingen kyr som kan eta kålrabi, griser kan heller ikkje det sier han. I alle fall ikkje før han er kokt - kålrabien då.
Ei heftig syklande norvègienne i nettverket meiner å ha sett haugar av kålrot på nokre jorder i Lasne (vert uttalt Lann) desse aner vi ikkje kor blir av - kanskje det vert eksportert til Noreg? Til jul?

Tongeren

Bilete av beguinerkvinner
Pinterest

er Belgias eldste by. Dei har den største antikkmarknaden i landet, og det seier litt, i eit land der det er bruktmarknader absolutt alle stader heile tida. Tongeren er ein gamal romersk by som vart grunnlagt 149 før Kristus. Det er noko att av bymuren, og ein av dei gamle byportane står att. Katedralen er stor og fin, og det skal vera eit flott skattkammer der, men det er bare ope frå mai til september.
 Dei har også eit spennande historisk museum der.
Beguinhuset er noko av deg eg tykte var mest sjarmerande i byen. Beguinage var eit samfunn av kvinner som levde saman i eit kristeleg lekfellesskap utan å vera  nonner. Dei  avla aldri nokre endelege løfte, dei gav ikkje frå seg eigedomar dei hadde frå før, men dreiv gjerne sjukehus, og heldt på med forskjellige typar handverk for å livnære seg. Desse beguinagehusa finst i Belgia og Nederland. Rørsla oppstod i tidleg mellomalder - 12-1300-talet, då mange menn drog i korstog og gjorde konene sine til enkjer, i tillegg hadde ugifte kvinner ikkje mange val. Anten gifta du deg, eller så gjekk du i kloster, gifta du deg ikkje blei du gåande heime som uløna hushjelp eller var tenestejente hos andre dersom familien din ikkje kunne fø deg, og du ikkje hadde eigen eigedom. Kvinner var ikkje myndige må vita. 
Beguinage var ein slags tredje veg for å få litt sjølvstende. 
 Den katolske kyrkja såg i periodar med skepsis på rørsla og meinte den var kjettersk, men i andre periodar blømte beguinagene rikt. Den siste beguinage-kvinna døydde i 1986 i Anvers/Antwerpen.

I Belgia og i Nederland finn ein desse beguinagene. Små hus som er bygde saman som ei lita grend, med sjukehus og små grønsaks- og urtehagar i mellom. Fredfylte stader som er verdt å besøke.

 Meir kålrot

Kjellarrommet i beguinhuset i Tongeren

Vi såg også desse haugane med rotfrukter på jordene på vår veg til Tongeren. Tønnes - førnemnde odelsgut -  meinte det ikkje likna på kålrabi, og det er eg umiddelbart samd i. Dei var litt løgne. 
Ein annan norvègien i nettverket kunne seinare melda  at dette beint fram er sukkerroer, og det vert det ikkje særlrg til stappe av.
Språkdiskusjonen har også gått heftig. For å spørja om noko bør du vita kva det heiter, dette trur eg eg har funne ut av nå
 - les og lær:


Chou blanc - kvitkål
Chou de bruxelles - rosenkål
Chou-fleur - blomkål
Chou-frisé - grønkål
Chou-navet - knutekål

og endeleg (dempa trommevirvel)

 Chou-rave - kålrabi eller kålrot.