Jouyeux noël då, alle saman.

Tønnes griller

Graset er grønt og Tønnes grilla biff ute på gassgrillen på ørvesle julafta. Det gjer ingenting at det ikkje er snøkaos her, tykkjer eg.
Bare ein pakke att på julekalenderen på veggen,og nå skøyter vi inkje og kjører tre stk praliner. Alle barna er heime og får kvar sin når dei omsider står opp i dag. Praliner som de lærte om i førre blogginnlegg, vart oppfunne av Neuhaus, som opprinneleg var frå Sveits, og opna butikken sin i Brussel i 1857. Han var også apoteker og laga medisinar, drops, og bitter sjokolade. Barnebarnet hans oppfann i 1912 den første pralinen - sjokoladekonfekt med mjukt fyll, og resten er historie.
Vi har kjøpt marsipansnømann frå Neuhaus til den som får mandelen i år, grisen var utseld.
Pinnekjøtet er flybore frå Ultra i Sandvika. Kålrabien er rapportert om tidlegare i detalj, storparten er flyboren frå Trondheim og Bergen. Poteter og anna greier vi her. Første dag vert det hjortesteik i raudvin og pærer i raudvin til dessert, kjekt med matlaging med vin med slike vinprisar. Andre dag jul er butikken open. 
Juletreet bar vi heim frå skogen for ei veke sidan.

Ungane er heime og poserer ved treet, før første velt.

(Altså vi kjøpte det frå ein fyr som stod og selde juletre i skogkanten sånn ti minutt frå der vi bur, fekk det i plaststrømpe og bar det heim fordi Tønnes har så fin bil at den ikkje kan kjøra juletre, men den første varianten høyrest betre ut - n'est ce pas?)

Juletrefoten har tolt flyttinga dårleg og var ikkje heilt i balanse synte det seg, skruene passa dårleg i gjengene, beina var feil etc. Tønnes har fått ny handøks for å hogga til til stomnen på treet, så med litt hjelp av nokre golvfliser og murstein som vi fann i garasjen fekk vi det opp, balanserte det, pynta og stæsja -  og så velta det. Nokon var borti det i samband med fotografering. Etter det ville det liksom ikkje meir, begynte å miste nåler også. Vi sleit fælt med å få det oppatt på fot, kravla, kraup og skrudde på desse skruene som ikkje passa. Då det omsider stod igjen var det ikkje i lodd, eg meiner vi hadde eit avvik på nærare 20 grader. Utpå kvelden orka eg ikkje meir og prøvde å retta på det,  og dermed ramla det igjen....
Ok - det står nå då.  I løpet av eit temmeleg langt liv har eg nå opplevd to  juletrevelt på ein kveld, og eg likar det ikkje.

Juletre Brussel

I Brussel har dei eit litt meir futuristisk juletre. Det er tøft om kvelden, men på dagtid er det litt stussleg.

I dag er det julafta. Pinnekjøtet ligg i bløyt, hjorten ligg i bløyt, juletreet står (nesten) i lodd, Tønnes er på jobb, barna står snart opp, dei har nokre julepresangar som må kjøpast, det skal støvsugast i stova (barnåler!). Eg vurderer å laga peanøttkjeks, og det vert graut (med mandel) når mannen kjem heim. Etterpå vert det tur - vi går alltid tur etter grauten på julafta, slik er det med den saken. Og nå er det  12 varmegrader, litt sol og eg har utmerka julestemning.
Ønskjer dykk alle ei god jul, veit mange kjem på besøk til våren og det gler vi oss til.

Julestemning?

Neimen om eg veit kor han kjem frå denne julestemninga. I går kjøpte vi juletre, pent lite tre, normannstre heitte det, ein siste presang, laga svært vellukka hardangerlefser, og høyrte på julemusikk. Vi dekorerte også heimen smakfullt med raude kuler og glitter, og svei av det tredje lyset på staken.
Men julestemning? Niks.

Den grøne plenen er grei, eg er jærbu og treng ikkje snø for å nynne julekveldsvisa.

Det har vore julesnop i butikken sidan slutten av oktober. Nå kjører dei opp stemninga med sløyfer og cellofan og champagne på tebud, men det virker ikkje heilt på meg det heller.

Neuhaus i Brussel

Neuhaus som de ser bilete av her, er dei som fann ut korleis ein skulle laga praliner som liksom er det Beligia har kome med på sjokoladefronten. 
Elles har dei vidunderleg kaker og marsipan - massepein heiter det på fransk.
Det er for lite kø i butikkane trur eg, for lite desperasjon og hysteri, og for lite julemusikk på radioen.

Og så saknar eg koret mitt, og øvinga på julesongar frå slutten av oktober. Korleis går det med dei tru? 
Kjørte gjennom julesongae på piano i føremiddag, dei sit i fingrane, og pianoet  er usedvanleg ustemt.
Eg finn heller  ikkje dei vakre glasenglane som pla hengje i vindauget, og er redd eg har lagt dei ein lur plass fordi dei er så fine. Kor ER alle desse lure plassane?

Vi laga som sagt hardangerlefser her om dagen. Vi laga dei etter svigermors eiga oppskrift  - betre kjent som

Svigermor Svanes himmelsk gode hardangerlefser

og her kjem oppskrifta:

250 g smør( meierismør sjølvsagt)
1/2 l lys sirup
2 kg kveitemjøl (skal halda til
utbaking også.
1 l kulturmjølk /kefir
4 ts natron.

La ingrediensane stå på kjøkenet så dei er romtempererte. Rør saman mjukt smør og sirup, ha i resten av ingrediensane, og mesteparten av mjølet.
Knø det saman og del opp i emner på storleik med små "bollar" som du kjevler ut til runde, temmeleg tynne lefser, dei hever seg. Det som kan vera litt vanskeleg er å halda igjen på mjølet. Bruker du for mykje vert lefsene tørre, bruker du for lite, vert det klissete etterkvart.

Steik på takke. Vi har sånn fin rund aluminiumsplate (kjøpt i Lyngdal), som vi legg på komfyren og steikjer på. Du kan også bruke ei tørr steikjepanne.
Dei er veldig, veldig gode med smør og sukker, jysla greie å frysa, slik at du har noko dersom folk kjem på kaffi. Et dei gjerne sjølv dersom folk ikkje har vit til å koma på kaffi.

Eg laga deig og kjevla, og mannen steikte - godt samarbeid. 

Seinare har eg også laga konfektkaker med sjokolade og mandler, og planlegg å laga Lailas streikepinnar, krumkaker og brente mandler. Det bør det vel bli julestemning av vel?

Gutane kjem i løpet av veka, dei har lova oss å ha med kålrabi i kofferten. Dei overprisa knollane eg fekk tak i sist veke er små og dumme, den eine har dessutan mygla.
Så vi slit, ja,

Saint Nicolas Sinterklaas

Saint Nicolas på nærbutikken  - Coca-Cola er sterkt inn her også

6. desember dagen til Saint Nicolas, då kjem han ridande inn i byen på eit esel. Han er saman med Père Fouettard som plar vera ein kvit mann med svart sminke i fjeset.
Då vi budde i Nederland heitte han Sinterklaas og reid på ein staseleg kvit hest, følgjesveinen hans heitte Svarte Piet. Til Nederland kom han med ein stoomboot uit Spanje, altså ein dampbåt frå Spania.
Han rid altså inn i byen og slengjer i kring seg med pepperkaker, sjokoladepengar  og allslags godt.
Her i Belgia kjem han visst frå Nederland, han har skifta ridedyr til esel, men elles er mykje likt. Han skal opp på alle tak (med hest eller esel) og ned gjenom alle piper med gåver til alle snille og lydige barn "les enfants sages". Derfor set alle snille, lydige og smarte barn ut ein sko - tresko i Nederland  - med litt høy og ei gulrot til eselet/hesten.

Til Waterloo kom han den 5, altså ein dag før tida, men vi er ikkje smålege. Han sat livs levande på Carrefour- butikken vår og tok i mot små barn som ville fortelje kva dei ønskte seg til jul. Han såg veldig snill ut og hadde med seg ein Père Fouettard som var ein vaskeekte svart mann.

Alle desse spørsmåla

Men kjem han eigentleg frå Spania? Og kvifor i all verda tar han dampbåt? Kven er Père Fouettard? Og har Saint Nicoals alltid vore så snill?

Snø i gata vår

Når vi dyk ned i historia sitt tussmørke finn vi Sankt Nikolaus i Tyrkia på 300-talet. Han var ein biskop - så mykje er klart, det ser vi også av mitraen han er utstyrt med. Legendene fortel at det var stor hungersnaud i landet. Tre barn hadde gått seg vill og blei fanga av ein skikkeleg innvond slaktar som drap dei, salta dei ned og skulle selja dei som skinke eller kjøtpai (her er kjeldene usikre). Sankt Nikolaus fann dei og fekk dei tilbake til livet med bønene sine. Nokre seier at Père Fouettard er denne slaktaren som må følgje Sankt Nikolaus til evig tid i skam.
Ei anna legende fortel om ein mann som har tre døtre, men inga medgift. Sankt Nikolaus sørgjer for medgift  - han slengde inn posar med gullmyntar til dei - slik at jentene vart gifte og forsørgja, elles hadde dei måtta prostituera seg ... ( måtte vel vera noko anna dei kunne gjera vel? snakk om begrensa yrkesval.)
Som tilfelle ofte er  med helgenar, vart restane av Sankt Nikolaus frakta både hit og dit og spreidde omkring. På 1000-talet då Tyrkia var muslimsk, frakta italienske sjømenn halvparten av levningane  til Bari i Italia. Resten tok venesianske sjøfolk med seg til Venezia der det er bygd ei kyrkje for han på Lidoen utanfor Venezia.
Nokre restar fann vegen heilt til Nikolausberg ved Göttingen i Tyskland. Men mesteparten liggi Bari og der vert det utskilt eit slags manna frå sarkofagen den 6. desember kvart år.
Sankt Nikolaus er skytshelgen for alle sjøfolk, og er sjølvsagt også grei å ha for barn.
Frå gammalt av var 6. desember verkeleg julafta for barn i Nederland og Belgia. Sjølve jula var mest ei religiøs høgtid. Dette har sjølvsagt endra seg, og nå får dei gåver i jula i tillegg. Sankt Nikolaus var i si tid temmeleg streng, og hadde barna ikkje vore snille kunne dei risikera at Père Fouettard putta dei i en sekk og tok dei med tilbake til Spania.
Akkurat det snakkar dei ikkje så mykje om nå. 
Saint Nicolas var  på radioen her om dagen,  og song eigne songar og svarte på spørsmål frå lydarane. Han ytra ingen ønskje om å ta med seg belgiske barn til Spania, det var heller ingen som gjekk inn på dette med dampbåt som framkomstmiddel. Det var nokre spørsmål om farene  med å kliva rundt på hustak for ein mann i hans alder, men han var tydeleg på at det er viktig å halda seg i form.